فرزندان آدم علیه السلام
خدای تعالی پس از خلقت آدم،حوا را نیز آفرید تا ضمن اینکه آدم را از تنهایی می رهاند،وسیله ای طبیعی برای ازدیاد نسل او در زمین فراهم سازد.آن دو به فرمان خدای سبحان باهم ازدواج کرده و دارای فرزند شدند.در تواریخ و احادیث،تعداد فرزندانی که آدم از حوا پیدا کرد مختلف نقل شده است.برخی آن ها را چهل فرزند و پاره ای از روایات صدنفر و برخی بیش از صدها فرزند ذکر کرده اند که از آن جمله در پسران نام های:هابیل،قابیل1و شیث(یا هبة الله)و در دختران نام های:عناق،اقلیما،اوزا و... ذکر شده است.2
اختلاف دیگری که در این جا به چشم می خورد،درباره کیفیت ازدواج فرزندان آدم و چگونگی ازدیاد نسل او در زمین است.
بیشتر تاریخ نویسان و راویان اهل سنت گفته اند:حوا در دو نوبت چهار فرزند زایید.نخست قابیل و خواهرش اقلیما و سپس هابیل و خواهرش لوزا به دنیا آمدند-یا بالعکس-و پس از آن که به حد رشد و بلوغ رسیدند،خداوند سبحان امر فرمود(یا خود آدم به این فکر افتاد)که هر یک از دختران را به عقد برادر دیگری در آورد؛یعنی اقلیما را به عقد هابیل در آورد و لوزا را به ازدواج قابیل.به دنبال این مطلب گفته اند:چون دختری که سهم هابیل شده بود زیباتر از همسر قابیل بود،قابیل به این تقسیم و ازدواج راضی نشد و زبان به اعتراض گشود.سرانجام قرار شد هر کدام جداگانه قربانی ای به درگاه خدا ببرند و قربانی هر کدام که قبول شد،آن دختر زیبا سهم او شود.3
ولی در روایات شیعه عموماً این مطلب را نادرست خوانده و گفته اند:خداوند برای همسری هابیل حوریه ای فرستاد و برای قابیل همسری از جنیان انتخاب کرد و نسل آدم از آن دو پدید آمد.علاوه بر این در چند حدیث همسر شیث را نیز حوریه ای از حویه های بهشت ذکر کرده اند.4در برخی از روایات نیز آمده که همسر هابیل یا شیث از همان زیادی گل آدم و حوا خلق شد،و موضوع اختلاف قابیل و هابیل را-که منجبر به قتل هابیل گردید-موضوع وصیت و جانشینی آدم دانسته اند.
و اجمال آنچه از ائمه بزرگوار ما در این باره رسیده این است که ازدواج برادر و خواهر در همه ادیان حرام بوده و آدم ابوالبشر نیز چنین کاری نکرده و همان خدایی که خود آدم و حوّا را از گل آفرید،این قدرت را داشت که افراد دیگری را نیز برای همسری پسران آدم خلق کند یا از عالم دیگری بفرستد.
از جمله حدیث های کاملی که در این باره داریم،حدیثی است که عیاشی در تفسیر خود از سلیمان بن خالد روایت کرده که گوید:«به امام صادق(ع)عرض کردم:قربانت گردم مردم می گویند که حضرت آدم دختر خود را به پسرش تزویج کرد؟حضرت صادق(ع)فرمود:مردم چنین می گویند،اما ای سلیمان!آیا ندانسته ای که پیغمبر فرمود:اگر من می دانستم آدم دختر خود را به پسرش تزویج کرده بود،من هم(دخترم)زینب را به پسرم(قاسم)می دادم و از آیین آدم پیروی کردم».
سلیمان گوید:گفتم قربانت گردم!مردم می گویند سبب اینکه قابیل هابیل را کشت،آن بود که به خواهرش رشک برد.فرمود:«ای شلیمان چگونه این حرف را می زنی.آیا شرم نداری که چنین سخنی را درباره پیغمبر خدا آدم می گویی»؟
عرض کردم:پس علت قتل هابیل به دست قابیل چه بود؟حضرت فرمود:«درباره وصیّت بود.» آن گاه ادامه داده فرمود:«ای سلیمان!خدای تبارک و تعالی به آدم وحی فرمود که وصیّت و اسم اعظم را به هابیل بسپارد با اینکه قابیل از او بزرگتر بود.قابیل که از موضوع مطلع شد،غضبناک گشت و گفت:«من من سزاوارتر به وصیّت بودم و از این رو آدم بر طبق فرمان اللهی به آن دو دستور داد تا قربانی کنند،و چون به درگاه خداوند قربانی بردند،قربانی هابیل قبول شد،ولی از قابیل پذیرفته نگشت. همین ماجرا سبب شد که قابیل بر وی رشک برد و او را به قتل رساند».
عرض کردم:قربانت گردم!نسل فرزندان آدم از کجا پیدا شد؟آیا به جز حوّا زنی و به جز آدم مردی بود؟حضرت فرمود:«ای سلیمان!خدای تبارک و تعالی از حوّا قابیل را به آدم داد و پس از وی هابیل به دنیا آمد.هنگامی که قابیل به حدّ بلوغ و رشد رسید،زنی از جنیان برای او فرستاد و به حضرت آدم وحی کرد تا او را به ازدواج قبیل در آورد.آدم نیز این کار را کرد و قابیل هم راضی و قانع بود تا اینکه نوبت ازدواج هابیل شد و خدا برای او حوریه ای فرستاد و به آدم وحی فرمود که او را به ازدواج هابیل در آورد.حضرت آدم اینکار را کرد و هنگامی که قابیل بردارش هابیل را کشت،آن حوریه حامله بود و پس از گذشتن دوران حمل،پسری زایید و آدم نامش را هبة الله گذارد و به حضرت آدم وحی شد که وصیت و اسم اعظم را به او بسپارد.
حوّا نیز فرزند دیگری زایید و حضرت آدم نامش را شیث گذارد.وقتی او به حد رشد و بلوغ رسید،خداوند حوریّه دیگری فرستاد و به آدم وحی کرد او را به همسری شیث در آورد.آدم نیز اینکار را کرد و شیث از آن حوریه دختری پیدا کرد و نامش را حورة گذارد.وقتی آن دختر بزرگ شد،او را به ازدواج هبة الله در آورد و نسل آدم از آن دو به وجود آمد.در این وقت هبة الله از دنیا رفت و خداوند به آدم وحی کرد که وصیت و اسم اعظم را به شیث بسپارد و حضرت آدم نیز این کار را کرد.»5
ولی مطابق روایات دیگری که شاید پس از این ذکر شود،هبة الله لقب شیث یا معنای عربی شیث است،والله أعلم.
1-در تورات و برخی کتاب های دیگر(قاین)یا(قائین)به جای(قابیل)نقل شده است.
2-تاریخ طبری،ج1،ص98؛ابن کثیر،قصص الانبیاء،جض،ص92؛بحارالانوار،ج11،ص225 به بعد
3-ابن کثیر،قصص الانبیاء،ج1،ص85و86؛کامل ابن اثیر،ج1،ص41ـ43
4-علل الشرائع،ص17و18؛بحارالانوار،ج11ٌ223 به بعد
5-تفسیر عیاشی،ج1،ص312
دوستان عزیز نظر یادتون نره
به نام خالق من،خدای وطنم...ایران